Definicja

W tym artykule przedstawimy rodzaje ran oraz przyjrzymy procesowi ich gojenia jak i preparatom, które mogą ułatwić ich leczenie.

Rany mogą powstawać w wyniku różnych czynników, od urazów mechanicznych, poprzez urazy termiczne, aż po urazy chemiczne.

„Słowo „rana” („wound”) pochodzi od łacińskiego słowa „vulnus” i może być definiowana jako naruszenie naturalnej ciągłości struktury ciała (np. skóry) z towarzyszącą temu lub bez utraty tkanki. Rana może powstać wskutek przypadkowego urazu lub wskutek zamierzony – w trakcie procedury chirurgicznej”.

[Definicja rany, źródło: Pielęgnacja skóry i rany. Podstawowe informacje w zakresie pielęgnacji rany. Produkty do przygotowania łożyska i antyseptyki rany. Zeszyt VII, Polskie Stowarzyszenie Pielęgniarek Epidemiologicznych, Katowice 2011, https://pspe.pl/wp-content/uploads/2017/04/Zeszyt_VII.pdf ]

Rodzaje ran

Rany można klasyfikować na wiele sposobów, ale ze względu na mechanizm uszkodzenia tkanek, wyróżniamy:

Rany ostre – powstają w wyniku działania ostrego narzędzia, takiego jak nóż czy skalpel. Brzegi rany są równe i charakteryzują się małym ryzykiem zakażenia.

Rany cięte – to rodzaj ran ostrych, które powstają w wyniku cięcia. Brzegi rany są zazwyczaj gładkie i mogą dotyczyć zarówno skóry, jak i tkanki podskórnej.

Rany kłute – powstają w wyniku wniknięcia ostrego narzędzia w głąb skóry, np. noża lub igły. Często nie są głębokie, ale mogą uszkodzić narządy wewnętrzne, co stwarza ryzyko poważnych komplikacji.

Rany szarpane – powstają w wyniku szarpania lub rozrywania tkanek. Charakteryzują się nierównymi brzegami i często towarzyszy im znaczne uszkodzenie otaczających tkanek.

Rany tłuczone – to rany powstałe w wyniku działania dużej siły, które mogą prowadzić do uszkodzenia tkanek miękkich, a nawet złamań kości.

Rodzaje ran– inny podział ran:

Rany powikłane – są to rany, w których uszkodzeniu ulegają narządy wewnętrzne, takie jak jama brzuszna czy klatka piersiowa.

Rany przewlekłe – to rany, które nie goją się w oczekiwanym czasie, często z powodu przewlekłych chorób, takich jak cukrzyca czy niewydolność żylna.

Rany powstałe w wyniku zakażeń – mogą być spowodowane bakteriami, a ich gojenie może być znacznie utrudnione.

Rany oparzeniowe –powstałe wskutek działania wysokiej temperatury, substancji chemicznych lub promieniowania. Klasyfikowane są w zależności od głębokości uszkodzenia tkanki (I, II, III stopień).

Wyróżniamy również: rany proste i rany złożone, rany głębokie, rany postrzałowe, rany gryzione i rany kąsane, rany drążące czy rany zatrute.

Rodzaje ran- klasyfikacja ran ze względu na ryzyko zakażenia

Rany można klasyfikować na różne typy w zależności od stopnia zanieczyszczenia oraz ryzyka zakażeń. Krótki opis czterech podstawowych grup:

Rany czyste:

• Są to rany, które powstają w warunkach aseptycznych, np. podczas operacji chirurgicznych. Nie ma w nich obecności mikroorganizmów, a ryzyko zakażenia jest minimalne. Goją się zazwyczaj szybko i bez powikłań.

Rany czyste skażone:

• To rany, które powstają w warunkach, gdzie istnieje niewielkie ryzyko zanieczyszczenia mikroorganizmami, np. podczas zabiegów chirurgicznych, które naruszają naturalne bariery organizmu, ale nie są zainfekowane. Mogą występować w nich ślady drobnoustrojów, jednak ryzyko zakażeń jest nadal stosunkowo niskie.

Rany skażone:

• Rany te powstają w wyniku urazów, które mogą prowadzić do wprowadzenia bakterii do tkanek. Przykłady to rany pooperacyjne, w których doszło do zanieczyszczenia, lub rany po wypadkach, w których miały miejsce kontakt z zanieczyszczonymi przedmiotami. Ryzyko zakażeń jest znacznie wyższe w porównaniu do ran czystych i czystych skażonych.

Rany brudne:

• Rany brudne to te, które są wyraźnie zanieczyszczone, często zawierają martwe tkanki i są związane z dużym ryzykiem zakażeń. Mogą to być rany po wypadkach, które miały miejsce
  w brudnym otoczeniu, lub rany, które były narażone na działanie bakterii przez dłuższy czas. Leczenie takich ran wymaga starannego oczyszczania i często zastosowania antybiotyków.

Etapy gojenia rany

Gojenie rany to złożony proces, który można podzielić na kilka etapów:

1. Faza hemostazy – natychmiast po powstaniu rany organizm rozpoczyna proces krzepnięcia krwi, aby zatrzymać krwawienie. Naczynia krwionośne kurczą się, a płytki krwi tworzą skrzep.
2. Faza zapalna – w tym etapie organizm walczy z ewentualnymi zakażeniami. W miejscu rany pojawiają się leukocyty, które eliminują bakterie i inne patogeny.
3. Faza proliferacyjna – w tym czasie zaczyna się odbudowa tkanek. Fibroblasty produkują kolagen, a także następuje angiogeneza, czyli tworzenie nowych naczyń krwionośnych.
4. Faza remodeling – w ostatnim etapie gojenia dochodzi do przekształcania nowo powstałej tkanki. Blizna staje się coraz mniej widoczna, a tkanka zyskuje na wytrzymałości.

Leczenie ran

Leczenie ran powinno być dostosowane do ich rodzaju oraz stopnia ciężkości. W przypadku ran powierzchownych, takich jak rany cięte czy kłute, podstawowe czynności to oczyszczenie rany
i założenie opatrunku. Ważne jest, aby unikać zakażeń, dlatego należy stosować środki antyseptyczne.

Proces leczenia ran może przebiegać szybciej, dzięki zastosowaniu profesjonalnych i najwyższej jakości preparatów do antyseptycznego oczyszczania ran w postaci płynów, np. Globasept Wound sol.
i SutriSept.

Preparaty do ran – jaki mają cel?

Odpowiednia pielęgnacja ma ogromne znaczenie dla szybkiego gojenia ran oraz zapobiegania powikłaniom.

Każda rana, niezależnie od jej rodzaju, wymaga odpowiedniej pielęgnacji. Preparaty do ran mają na celu:

1. Ochronę: chronią ranę przed zanieczyszczeniami i bakteriami, co zmniejsza ryzyko infekcji.
2. Nawilżenie: utrzymują odpowiedni poziom nawilżenia, co przyspiesza proces gojenia.
3. Przyspieszenie gojenia: wspomagają regenerację tkanek i skracają czas gojenia.
4. Zmniejszenie bólu: niektóre preparaty łagodzą ból związany z raną, dzięki odpowiednim składnikom.

Jaki preparat wybrać?

Wybór odpowiedniego preparatu do ran zależy od kilku czynników:

1. Rodzaj rany: zainfekowane rany wymagają innych preparatów niż rany chirurgiczne.
2. Wysięk: w zależności od ilości wydzieliny, należy dobrać odpowiedni typ opatrunku.
3. Lokalizacja: opatrunki do miejsc o dużym ruchu, jak stopy, powinny być bardziej wytrzymałe.

Preparaty wspomagające gojenie ran

Właściwe preparaty mogą znacznie przyspieszyć proces gojenia ran. Oto kilka przykładów:

1. Maści antybakteryjne – pomagają w walce z zakażeniami, co jest szczególnie ważne w przypadku ran kłutych czy szarpanych, które mogą prowadzić do zakażeń bakteriami beztlenowymi.

Rekomendowaną przez ekspertów w leczeniu ran, która nie zawiera antybiotyku i nie wywołuje oporności, jest maść do gojenia ran SutriHeal forte 10%.

2. Preparaty regenerujące – zawierają składniki, które wspomagają odbudowę tkanki, takie jak kolagen czy witaminy.

Dla pacjentów w trakcie terapii onkologicznej zalecane są preparaty, najlepiej w postaci specjalistycznej emulsji, która łagodzi rumień skóry powstały w wyniku naświetlania i chroni ją przed niekorzystnym wpływem promieniowania jonizującego – RadioCALM.

3. Preparaty na bazie srebra – mają właściwości antybakteryjne i wspomagają proces gojenia, zmniejszając ryzyko zakażenia.
4. Preparaty hydrożelowe: idealne i będące pierwszym wyborem w przypadku ran oparzenia. Działają nawilżająco i tworzą korzystne środowisko dla gojenia.

Takie właściwości posiada SutriSept Hydrożel na rany.

5. Opatrunki piankowe: skutecznie absorbują wydzielinę z rany, a jednocześnie chronią przed urazami mechanicznymi.
6. Spraye i żele: ułatwiają aplikację i są szczególnie przydatne w przypadku ran powierzchownych.Delikatnie oczyszczającym skórę całego ciała, ale i jamy ustnej czy błon śluzowych obszaru genitalnego, a ponadto mającym działanie antyseptyczne jest Neocide Spray.
   
7. Warty polecenia jest także ze względu na to, ze może być stosowany u dzieci nawet od pierwszych dni życia.

Podsumowanie

Skuteczne leczenie ran jest możliwe, jeśli przy wyborze odpowiedniego preparatu uwzględnimy rodzaj rany. Bardzo istotnym jest także sam proces gojenia. Odpowiednie opatrywanie ran oraz stosowanie preparatów wspomagających gojenie, mogą znacząco przyspieszyć powrót do zdrowia.

Pamiętajmy, że prawidłowa pielęgnacja jest jednym z najważniejszych elementów szybkiego gojenia. Wybierając preparaty do ran, należy zwrócić uwagę na ich właściwości oraz zastosowanie. Dzięki odpowiedniemu leczeniu i przestrzeganiu zasad higieny, można zminimalizować ryzyko powikłań oraz przyspieszyć proces gojenia ran.